Theo dương lịch, các tháng trong năm có 30 hoặc 31 ngày. Tuy nhiên, tháng 2 là “trường hợp đặc biệt” khi chỉ có 28 hoặc 29 ngày (nếu năm nhuận). Vậy bạn có biết vì sao lại có “sự lạc lõng” này không?
Theo tài liệu thu thập được từ các nhà khảo cổ, dương lịch ngày nay bắt nguồn từ người La Mã. Trước kia,Romulus– vị vua đầu tiên của thành Rome – đã ban hành lịch dựa theo chu kì Mặt trăng (tương tự âm lịch phương đông) nhưng chỉ có 10 tháng, bắt đầu từ tháng 3 và kết thúc vào tháng 12. Các tháng cũng không được đánh số mà đặt theo tên. Cụ thể:
Martius: 31 ngày, Aprilius: 30 ngày, Maius: 31 ngày, Junius: 30 ngày, Quintilis: 31 ngày, Sextilis: 30 ngày, September: 30 ngày, October: 31 ngày, November: 30 ngày, December: 30 ngày.Bạn sẽ hỏi rằng tháng 1 và tháng 2 đâu? Và người xưa cũng có câu hỏi tương tự, bởi nếu chỉ 10 tháng (304 ngày) thì sẽ “dư” ra một khoảng thời gian. Khoảng này kéo dài hai chu kì của Mặt Trăng nhưng không được đưa vào lịch là do người La Mã không có khái niệm mùa đông.
“Người La Mã xem mùa đông là khoảng thời gian vô dụng, bởi họ không thể làm được gì. Do đó, họ cũng không đưa nó vào lịch”,một nhà khảo cổ nhận định.
Tuy nhiên, năm 731 TCN, hoàng đếNuma Pompiliusđã nhận thấy điều này là cực kì ngớ ngẩn và quyết định bổ sung thêm tháng 1 và tháng 2, mỗi tháng có 28 ngày cho đúng 12 chu kì Mặt trăng. Như vậy, mỗi năm đã có 360 ngày, và tháng 2 chính là tháng cuối cùng của năm, bởi nó “sinh sau đẻ muộn” nhất.Thế nhưng, quan niệm số chẵn sẽ mang “vận đen” đã khiếnNuma Pompiliussuy nghĩ lại. Sau đó, ông quyết định tăng thêm 1 ngày vào tổng số ngày trong năm thành số lẻ. Bên cạnh đó, số ngày của các tháng cũng được điều chỉnh lại thành số lẻ.
Nhưng lúc này, họ lại vấp phải “lỗi” mới: số ngày trong năm lại thành số chẵn. Do đó, ông chọn tháng cuối cùng của năm, tức tháng 2, sẽ là tháng có 28 ngày.“Suy nghĩ của vị hoàng đế này cho rằng, nếu phải có một tháng có số ngày chẵn thì phải chọn tháng ngắn nhất”,nhà khảo cổ nói thêm.
Lúc này, lịch mới có các tháng bao gồm: Martius: 31 ngày, Aprilius: 29 ngày, Maius: 31 ngày, Junius: 29 ngày, Quintilis: 31 ngày, Sextilis: 29 ngày, September: 29 ngày, October: 31 ngày, November: 29 ngày, December: 29 ngày, Januarius: 29 ngày, Februarius: 28 ngày.
Ban đầu, nhiều người thấy hợp lí với lịch này nhưng sau đó, nó được cho là không phản ánh đúng được chu kì biến đổi thời tiết các mùa, bởi chu kì này gắn liền với chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời chứ không phải chuyển động của Mặt Trăng quanh Trái Đất. Kể từ đó, cứ 2 năm người La Mã lại thêm một tháng nhuận kéo dài 27 ngày sau ngày 23/2 có tên Mercedonius (những năm đó tháng 2 chỉ có 23 ngày).
Mọi việc trở nên cực kì lộn xộn, rắc rối... Nhưng phải đến khoảng năm 45 TCN, hoàng đế trị vì khi đó làJulius Caesar mới thay đổi. Ông giữ nguyên 12 tháng nhưng thêm ngày vào các tháng để cho 12 tháng đó trùng với chu kì của Mặt Trời. Đồng thời, riêng tháng 2 cứ 4 năm sẽ được cộng thêm 1 ngày. Như vậy, năm lúc đó đã là 365,25 ngày – khá gần với chu kì thật của Trái Đất quanh Mặt Trời (365,2425 ngày)Kể từ đó đến nay, lịch La Mã được hoàn thiện hơn nhưng cấu trúc lịch màJulius Caesar ban hành vẫn không thay đổi nhiều. Và lịch mà chúng ta đang sử dụng hiện tại chính là công trình của người La Mã.
Thêm một thông tin nữa là tháng 2 năm nay cũng là tháng có 29 ngày. Và nếu ai sinh vào ngày này, quả thực là rất đặc biệt, bởi phải... 4 năm sau, họ mới được tổ chức sinh nhật.