ngày nay dù đã to, trải qua bao lăm mẫu tết com cuon ngon nhưng tôi vẫn không hết nao nức khi Mi Quangđược ngồi bên nồi bánh bác bỏ, bánh tét, nhất là lò bánh nổ để cảm nhận ha cao hơi ấm trong khoảng bếp lửa tỏa ra, xua đi loại se lạnh của tiết trời đầu xuân.

Bánh nổ đượm tình tết quê
Đĩa bánh nổ cúng giao thừa - Ảnh: T.Ly

ko riêng gì làng tôi, lúc đất trời vừa dứt mưa phùn, phổ thông gia đình ở vùng nông thôn xứ Quảng đã lục tục phơi nếp, nhóm lò khiến cho bánh nổ đón mùa xuân mới. Chỉ mới hai ba, hai bốn tháng chạp thôi mà các mẻ bánh nổ vuông vắn, thơm tho đẹp lạ thường đã sẵn sàng cho ngày tết.Thật ra việc khiến cho bánh nổ đã được chuẩn bị rất lâu. diễn ra từ các thửa ruộng chừa 1 khoảnh để cấy lúa nếp. Lúa nếp rất kén đất, chỉ phù hợp với chất đất phù sa bồi và đất giết thịt nặng ven sông. Tầm trung tuần tháng tám, lúa nếp khởi đầu chín, ngả màu nâu nhạt chứ ko vàng như lúa gạo. Mọi người túm tụm rủ nhau đi cắt lúa nếp, tuốt lấy những hạt lớn, đem phơi khoảng vài nắng cho thật khô để dành gói bánh hoặc khiến bánh nổ.

sắp ngày làm cho bánh, phải lẩn mẩn ngồi sàng hơn chục ký nếp để lựa sạn, bỏ đi những hạt nếp xấu rồi có ra phơi cho thật khô, như vậy khi rang hạt mới nổ to và bung ra. Làng quê nghèo sẵn sở hữu tuyến phố và gừng đủ để tạo nên các mẻ bánh thơm nồng, ngọt nhạt. Nhưng trục đường tiêu dùng khiến cho bánh nổ cũng phải là mẫu tuyến đường vừa trắng, đủ để bánh mang màu hơi vàng ở mạch hồ giữa các hạt nổ. Gừng dùng khiến cho bánh là thứ gừng cụ, được chuẩn bị trong khoảng khi mãn mùa gừng, ủ khô trong cát chờ ngày với ra khiến cho bánh.

Nhớ ngày còn bé, tôi là tay sai vặt trong nhà nên các ngày khiến cho bánh nổ bao giờ tôi cũng tất bật theo má. khởi đầu là sàng nếp, gọt gừng, chọn con đường tới đội ngũ lò, rửa khuôn, sấy bánh. Chừng đấy việc tưởng chừng thuần tuý nhưng ví như sơ sểnh ở giai đoạn nào là bánh mất ngon ngay.

Sau lúc đã chuẩn bị mọi thứ má bắc nồi đất lên lò củi chờ nồi hot già, bỏ vào nắm cát trắng mịn, giữ lửa chút lâu cho cát thiệt nóng. Cho vào vài nắm lúa nếp, tiêu dùng đũa bếp đảo đều, đậy kín nắp vung rồi giữ lửa tiếp diễn. thỉnh thoảng má nhấc nồi ra khỏi bếp và lắc nồi cho phần hạt chưa nổ rơi xuống dưới, tránh cho nếp đã nổ bị cháy.

Tiếng nếp khởi đầu nổ lụp bụp rồi liên tiếp, rôm rả trong lòng nồi. Chờ nếp nổ đều rồi mở nắp vung, các hạt lúa nếp bấy giờ trở thành những bông nếp trắng bong. Nhanh tay trút nồi nếp ra nia, để cho nếp dịu rồi dùng sàng thưa gạt bỏ cát và vỏ trấu. tiếp diễn bỏ những hạt nổ này vào cối đá giã cho mịn vừa phải.

Thanh bánh nổ truyền thống - Ảnh: T.Ly
Thanh bánh nổ truyền thống - Ảnh: T.Ly

Tiếp theo là quá trình thắng trục đường. Mùi thơm, vị béo ngọt thanh nhẹ của bánh nổ tất cả nhờ cách thức thắng tuyến phố của người quê tôi. trong khi nấu tuyến đường, phải bỏ 1 ít nước cốt chanh tươi, một ít gừng giã giập vào nồi các con phố. trục đường vừa chín đến, múc lên, kéo thành sợi tơ thì nhanh tay trút bột nổ đã giã nhuyễn vào, khuấy đều. lúc này mùi thơm của hương nếp, vị ngọt của tuyến phố đã hòa cùng mùi cay nồng của gừng làm cho nức cả mũi.

Sau khi hỗn hợp được khuấy đều, nhanh tay múc bằng loại vá lớn đổ vào khuôn. Đặt đầu chày chữ nhật khít khuôn bánh, nện theo nhịp đều để ép bánh cho thật chặt. Vừa ép vừa đổ bột vào đến lúc đầy khuôn là được. túa khuôn sẽ được 1 cây bánh nổ. tiếp tục sấy cây bánh trên sàng lửa than cho khô. Tùy sở thích của từng người mà dùng lưỡi dao mỏng cắt bánh thành từng lát dày, mỏng hay lớn, nhỏ và đợi cho bánh khá nguội là với thể thưởng thức được.

Vậy là một mùa xuân nữa gần về. Như hình như đây mùi bánh nổ quê nhà thoang thoảng vương vấn trong làn gió mới.